İnsan Hüquqları Konvensiyaya dair 1 saylı Protokolası

Protokolun mətni 1 noyabr 1998-ci ildə qüvvəyə minmiş 11 saylı Protokolun müddəaları əsasında edilmiş düzəlişlərlə təqdim olunur.
Protokolun yalnız ingilisfransız dilində olan versiyaları etibarlıdır. Hazırkı tərcümə Protokolun rəsmi versiyası deyil.

İmzalama, ratifikasiya, qüvvəyə minməsi, qeyd-şərtlər, bəyannamələr, denonsasiya, çəkilmələr, ərazilərdə tətbiq: bildirişlər, kommunikasiyalar

DövlətinİmzalamaRatifikasiyaQüvvəyə minməsiQeyd-şərtlərBəyannamələr, denonsasiya, çəkilmələrƏrazilərdə tətbiq: bildirişlərKommunikasiyalar
Albaniya02.10.199602.10.199602.10.1996[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Andorra31.05.200706.05.200806.05.2008[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Ermənistan25.01.200126.04.200226.04.2002[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Avstriya13.12.195703.09.195803.09.1958[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Azərbaycan25.01.200115.04.200215.04.2002[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Belçika20.03.195214.06.195514.06.1955[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Bosniya və Herseqovina24.04.200212.07.200212.07.2002[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Bolqarıstan07.05.199207.09.199207.09.1992[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Xorvatiya06.11.199605.11.199705.11.1997[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Kipr16.12.196106.10.196206.10.1962[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Çexiya21.02.1991118.03.1992101.01.1993[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Danimarka20.03.195213.04.195318.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Estoniya14.05.199316.04.199616.04.1996[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Finlandiya05.05.198910.05.199010.05.1990[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Fransa20.03.195203.05.197403.05.1974[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Gürcüstan17.06.199907.06.200207.06.2002[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Almaniya20.03.195213.02.1957213.02.1957[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Yunanıstan20.03.195228.11.1974328.11.19743[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Macarıstan06.11.199005.11.199205.11.1992[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
İslandiya20.03.195229.06.195318.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
İrlandiya20.03.195225.02.195318.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Italiya20.03.195226.10.195526.10.1955[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Latviya21.03.199727.06.199727.06.1997[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Lixtenşteyn07.05.198714.11.199514.11.1995[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Litva14.05.199324.05.199624.05.1996[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Lüksemburq20.03.195203.09.195318.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Malta12.12.196623.01.196723.01.1967[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Monako05.10.2004xeyrxeyr[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Monteneqro03.04.2003403.03.2004406.06.2006[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Niderland20.03.195231.08.195431.08.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Şimali Makedoniya14.06.199610.04.199710.04.1997[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Norveç20.03.195218.12.195218.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Polşa14.09.199210.10.199410.10.1994[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Portuqaliya22.09.197609.11.197809.11.1978[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Moldova02.05.199612.09.199712.09.1997[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Rumıniya04.11.199320.06.199420.06.1994[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Rusiya28.02.199605.05.199805.05.19985[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
San Marino01.03.198922.03.198922.03.1989[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Serbiya03.04.2003403.03.2004403.03.2004[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Slovakiya21.02.1991118.03.1992101.01.1993[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Sloveniya14.05.199328.06.199428.06.1994[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
İspaniya23.02.197827.11.199027.11.1990[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
İsveç20.03.195222.06.195318.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
İsveçrə19.05.1976xeyrxeyr[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Türkiyə20.03.195218.05.195418.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Ukrayna19.12.199611.09.199711.09.1997[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]
Birləşmiş Krallıq20.03.195203.11.195218.05.1954[ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra][ing] [fra]

1 Keçmiş Çexiya və Slovakiya Federativ Respublikası tərəfindən imzalanma və ratifikasiya tarixləri.

2 Saarland tərəfindən ratifikasiya 14.01.1953 – Saarland 01.01.1957 tarixində Almaniyanın ayrılmaz hissəsi oldu.

3 İlk ratifikasiya: 28.03.1953. 13.06.1970 tarixində qüvvəyə minmiş denonsasiya.

4 Serbiya və Monteneqro dövlət birliyi tərəfindən imzalanma və ratifikasiya tarixləri.

5 Nazirlər Komitəsi tərəfindən 23.03.2022-ci il tarixdə qəbul edilmiş CM/Qərar (2022)3 saylı Qətnaməyə uyğun olaraq, Rusiya Federasiyası 16.09.2022-ci il tarixində Müqaviləsinin ETS No. 5 Tərəfi olmaqdan çıxmışdır. Müvafiq olaraq, Rusiya Federasiyası da 16.09.2022-ci ildə Protokolun Tərəfi olmaqdan çıxmışdır.

ETS (STE) № 9

İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyaya dair Əlavə Protokol

Paris, 20 mart 1952-ci il

Preambula

Avropa Şurasının üzvü olub, bu Protokolu imzalayan hökumətlər,

1950-ci il noyabrın 4-də Romada imzalanmış İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqların müdafiəsi haqqında Konvensiyanın (bundan sonra “Konvensiya” adlanacaq) I bölməsinə artıq daxil edilənlərdən başqa, bəzi hüquq və azadlıqların kollektiv həyata keçirilməsinin təmin edilməsi yolunda tədbirlər görmək əzmində olaraq,

aşağıdakılar barədə razılığa gəldilər:

Maddə 1
Mülkiyyətin müdafiəsi

Hər bir fiziki və hüquqi şəxs öz mülkiyyətindən maneəsiz istifadə hüququna malikdir. Heç kəs, cəmiyyətin maraqları naminə və qanunla və beynəlxalq hüququn ümumi prinsipləri ilə nəzərdə tutulmuş şərtlər istisna olmaqla, öz mülkiyyətindən məhrum edilə bilməz.

Yuxarıdakı müddəalar dövlətin, ümumi maraqlara müvafiq olaraq, mülkiyyətdən istifadəyə nəzarəti həyata keçirmək üçün yaxud vergilərin və ya digər rüsum və ya cərimələrin ödənilməsini təmin etmək üçün zəruri hesab etdiyi qanunları yerinə yetirmək hüququnu məhdudlaşdırmır.

Maddə 2
Təhsil hüququ

Heç kəs təhsil hüququndan məhrum edilə bilməz. Dövlət təhsil və tədris sahəsində öz üzərinə götürdüyü funksiyaları yerinə yetirərkən, valideynlərin öz dini və fəlsəfi baxışlarına müvafiq olan təhsil və tədrisi təmin etmək hüququna hörmət edir.

Maddə 3
Azad seçki hüququ

Razılığa gələn Yüksək Tərəflər qanunverici hakimiyyət orqanını seçərkən xalqın iradəsini sərbəst ifadə edə biləcəyi şəraitdə ağlabatan dövriliklə gizli azad seçkilər keçirməyi öhdələrinə götürürlər.

Maddə 4
Ərazilərdə tətbiq

Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf imzalanma yaxud ratifikasiya zamanı və ya sonradan istənilən vaxt Avropa Şurasının Baş katibinə, beynəlxalq əlaqələrinə görə məsuliyyət daşıdığı bəyanatda adı çəkilən ərazilərə bu Protokolun müddəalarının şamil ediləcəyi ilə bağlı öhdəliklərinin çərçivəsini təsdiq edən bəyanat göndərə bilər.

Əvvəlki bəndin müddəalarına müvafiq olaraq bəyanat göndərmiş Razılığa gələn hər hansı Yüksək Tərəf zaman keçdikcə istənilən əvvəlki bəyanatın şərtlərinin dəyişilməsi və ya hər hansı əraziyə münasibətdə bu Protokolun müddəalarının tətbiqinin dayandırılması haqqında yeni bəyanat göndərə bilər.

Bu maddənin müddəalarına müvafiq olaraq verilmiş bəyanat Konvensiyanın 56-cı maddəsinin 1-ci bəndinə müvafiq olaraq verilmiş bəyanat hesab edilir.

Maddə 5
Konvensiyaya bağlılıq

Razılığa gələn Yüksək Tərəflər bu Protokolun 1, 2, 3 və 4-cü maddələrinin müddəalarını Konvensiyanın əlavə maddələri hesab edirlər və Konvensiyanın bütün müddəaları müvafiq surətdə tətbiq olunur.

Maddə 6
İmzalama və ratifikasiya

Bu Protokol Konvensiyanı imzalamış Avropa Şurasının üzvləri tərəfindən imzalanmaq üçün açıqdır; o, Konvensiyanın ratifikasiyası ilə eyni zamanda və ya bundan sonra ratifikasiya olunmalıdır. Protokol on təsdiqnamə saxlamağa verildikdən sonra qüvvəyə minir. Sonradan ratifikasiya edən hər bir dövlət üçün Protokol onların öz təsdiqnamələrini saxlamağa verdikləri tarixdən qüvvəyə minir.

Təsdiqnamələr saxlanılmaq üçün Avropa Şurasının Baş katibinə verilir, o, Protokolu ratifikasiya etmiş dövlətlər haqqında Avropa Şurasının üzvü olan bütün dövlətləri xəbərdar edir.

1952-ci il martın 20-də Parisdə, hər iki mətni eyni qüvvəyə malik olmaqla, ingilisfransız dillərində, bir nüsxədə imzalanmışdır; həmin nüsxə Avropa Şurasının arxivində saxlanılır. Baş katib təsdiq olunmuş surətləri bu Protokolu imzalamış hər bir hökumətə göndərəcəkdir.